Dlaczego identyfikowalność surowców i produktów jest tak ważna?
Traceability odgrywa niezwykle ważną rolę we współczesnym przemyśle produkcyjnym. Przemysł spożywczy stoi przed wyzwaniami związanymi z precyzyjną identyfikowalnością surowców i produktów. Branża młynarska nie jest tutaj wyjątkiem. Wiele zakładów produkcji mąki korzysta z różnych systemów informatycznych, które nie zawsze się ze sobą komunikują, co utrudnia pełne śledzenie partii produkcyjnych. Sprawdźmy, jakie są największe problemy z identyfikowalnością w przemyśle młynarskim i jakie rozwiązania mogą usprawnić ten proces?
Problemy z identyfikowalnością w zakładach młynarskich
Główną ideą identyfikowalności jest możliwość rejestrowania całej drogi produktu, począwszy od wjazdu surowca na zakład, poprzez jego składowanie na magazynie po wyrób gotowy oraz jego dystrybucję.
Obecnie wiele firm wciąż korzysta z dokumentacji papierowej i rozproszonych baz danych, co sprawia, że identyfikacja partii jest czasochłonna i obarczona ryzykiem błędów. Podczas audytów i kontroli często okazuje się, że menedżerowie oraz operatorzy muszą ręcznie zbierać informacje z różnych źródeł, co nie tylko zwiększa ryzyko pomyłek, ale także opóźnia proces decyzyjny.
Natomiast gdyby wdrożono jeden system do traceability, wówczas za sprawą jednego kliknięcia mielibyśmy dostęp do pełnych danych dla danej partii.
System identyfikowalności produkcji mąki w pięciu krokach
Prześledźmy krok po kroku, jak proces traceability działa w przemyśle młynarskim.
1. Rejestracja dostawy
Każdy transport zboża przyjeżdżający do zakładu powinien być rejestrowany już na bramie wjazdowej. Na podstawie numeru listu przewozowego albo numeru zamówienia wprowadza się dane dotyczące dostawcy (jak się dostawca nazywa, z jakiej jest lokalizacji, jakie ma certyfikaty), odnotowuje się także m.in. godzinę przyjazdu oraz to, jakim autem zostało zboże dostarczone. Wszystkie te informacje mogą być automatycznie wprowadzane do systemu. Dzięki temu możliwe jest szybkie zweryfikowanie pochodzenia surowca i jego zgodności z wymaganiami.
2. Pobieranie próbek i badania laboratoryjne
Na etapie przyjęcia surowca pobierane są próbki do analizy jakościowej. Automatyczne urządzenia, takie jak sondy Rakoraf, pozwalają na szybkie pobranie próbki i na określenie kluczowych parametrów. Jakie zmienne są sprawdzane w laboratorium przyjęciowym? Na przykład:
• wilgotność,
• masa hektolitra (gęstość nasypowa),
• liczba opadania,
• gluten mokry (tylko w przypadku pszenicy),
• wskaźnik sedymentacyjny,
• białko,
• zanieczyszczenia organiczne i mineralne,
• obecność:
- mykotoksyn (przykładowe normy: DON < 1250 µg/kg, Zearalenon < 100 µg/kg),
- pozostałości pestycydów i metali ciężkich,
- szkodników i nasion chwastów toksycznych.
Wszystkie wyniki są zapisywane w systemie, co eliminuje konieczność ręcznego prowadzenia zapisów. Doskonale sprawdza się tu ERP czy MES.
3. Magazynowanie i segregacja zboża
Po przyjęciu i sklasyfikowaniu surowca umieszcza się go w elewatorze zbożowym, czyli w magazynie komorowym. Tam segreguje się ziarno, m.in. na zawartość białka. Systemy IT mogą monitorować temperaturę i wilgotność, a także rejestrować każdą zmianę lokalizacji partii, co pozwala na precyzyjne śledzenie produktu na każdym etapie przechowywania.
4. Produkcja i monitoring jakości
Zboże z danego silosu jest wydawane na produkcję, co skrupulatnie odnotowuje się w systemie. Jeśli plan produkcyjny wymaga użycia ziarna o innej niż dostępne zawartości białka, miesza się zboże, pobierając je z silosów w odpowiednich proporcjach. Fakt ten również musi być zarejestrowany, bo tylko wówczas można mówić o pełnej identyfikowalności.
Na wstępnym etapie produkcji mąki zboże jest oczyszczane. Proces ten również może być wspierany przez nowe technologie, w tym urządzenia optyczne, które wykorzystują kamery wysokiej rozdzielczości i innowacyjne algorytmy do rozpoznawania i separacji niepożądanych elementów z produktów, pomagają wyłapać inne niż pożądane rodzaje ziaren.
Podczas przemiału zboża nowoczesne systemy pozwalają na automatyczne analizowanie parametrów fizykochemicznych mąki w czasie rzeczywistym. Dzięki temu możliwe jest dostosowanie procesu technologicznego oraz minimalizacja strat wynikających z błędów produkcyjnych.
Podczas produkcji sprawdza się:
- wilgotność,
- granulację (stopień przemiału)
- barwę,
- zawartość białka,
- wskaźnik sedymentacyjny,
- liczbę opadania,
- zawartość popiołu,
- wodochłonność,
- rozciągliwość i siłę ciasta (Alveograf Chopina, farinograf Brabendera),
- lepkość (amylograf, reometr),
- obecność mykotoksyn (DON),
- obecność pozostałości pestycydów i metali ciężkich.
5. Konfekcjonowanie i dystrybucja
Gotowa mąka trafia do specjalnych komór, z których przesypywana jest bezpośrednio do cysterny lub jest konfekcjonowana w opakowania jednostkowe (worki, torebki). Każda wyprodukowana partia mąki otrzymuje unikalny numer seryjny (numer partii), który jest nanoszony na opakowanie. Dane o lokalizacji, parametrach i przeznaczeniu produktu powinny być przechowywane w systemie ERP, co umożliwia łatwe generowanie raportów na potrzeby kontroli jakości oraz audytów. Gromadzi się informacje o tym, jak ta mąka została wyprodukowana, do której kamory trafiła, która zmiana ją wydała, który operator obsługiwał maszynę i czy wszystkie urządzenia sprawnie kontrolowały bezpieczeństwo (np. detektory metali) oraz czy waga produktu w opakowaniu jednostkowym jest prawidłowa.
Korzyści z cyfryzacji identyfikowalności
Zautomatyzowanie procesu zbierania danych na temat całego procesu produkcji mąki przynosi wiele korzyści. Wymieńmy kilka z nich:
- pełna zgodność z normami jakościowymi – automatyczne zbieranie danych i generowanie raportów pozwalają wyeliminować błędy, jakie nierzadko popełnia operator podczas wpisywania informacji odręcznie;
- szybka reakcja na problemy jakościowe – łatwe śledzenie pochodzenia surowca i wycofywanie wadliwych partii;
- oszczędność czasu i kosztów – eliminacja ręcznych zapisów i automatyczne raportowanie skracają cały proces;
- przejrzystość procesu i ciągłość w analizie danych – każda operacja w łańcuchu dostaw jest rejestrowana i analizowana.
Jak przygotować się do automatyzacji identyfikowalności produkcji mąki
Automatyzacja branży zbożowo-młynarskiej może pomóc zoptymalizować proces produkcji. Aby wdrożenie systemu identyfikowalności było efektywne, firmy muszą odpowiednio się do niego przygotować. Kluczowe kroki to:
- analiza obecnej infrastruktury – ocena, jakie urządzenia i systemy są już dostępne i które wymagają modernizacji;
- planowanie budżetu – oszacowanie kosztów wdrożenia, w tym zakupu sprzętu, oprogramowania oraz kosztów integracji;
- szkolenie pracowników – przygotowanie zespołu do pracy z nowymi narzędziami i systemami IT;
- stopniowe wdrażanie automatyzacji – rozpoczynanie od kluczowych obszarów, takich jak monitoring jakości, aby zmniejszyć ryzyko niepowodzenia.
Identyfikowalność w przemyśle młynarskim jest niezwykle ważna. W tym względzie wprowadzenie nowoczesnych systemów IT pozwala nie tylko na poprawę jakości i bezpieczeństwa produktów, ale także na usprawnienie procesów logistycznych i optymalizację kosztów. Firmy, które zdecydują się na wdrożenie kompleksowych systemów ERP i MES, mogą zyskać pełną kontrolę nad swoimi produktami i zwiększyć efektywność operacyjną. Czy Twoja firma jest gotowa na ten krok?